Bonsai nedir?
Bonsai kelimesi, Japonca bir tepsi yada kabda yetiştirilen ağaç yada çalı anlamına geliyor. Bitkilerin doğada, yerde yetişmesi yerine, küçük bir kaba konulan toprakta insan eliyle yetiştirilmesi, günümüzden dört bin yıl öncesi Mısır uygarlığına uzanıyor.
Bir ağaç veya çalının doğal ortamı dışında, insan eliyle, ağaçların estetik görüntüsünü insanın yaşam mekanlarına taşımak amacıyla yetiştirilmesi ise ilk kez Çin’de uygulanmış.
Daha sonra Budist rahipler, 6’ıncı yüzyılda bu tekniği, dinleri ile birlikte Japonya’ya taşımışlar.
Bonsai, doğal yöntemler kullanıp cüceleştirilerek, sığ bir saksıya dikilen ağaç ve çalılara verilen isimdir. Bonsai ağacı diye bir şey yoktur. Her tür ağaç veya çalının, kendine has teknikler kullanılarak cüceleştirilmesi, doğadaki ağaçların biçimine benzer şekiller verilerek bu amaçla yapılmış saksılara dikilmesi ile bonsai elde edilir.
Bonsai ağacı diye bir tür olmasa da, belirli ağaç türleri, bonsai yapımına diğerlerinden daha uygundur. Bu türler arasında Japon akçaağacı (Acer palmatum), ardıç türleri (Juniperus), çam türleri(pinus) sayılabilir. |
|
Bonsai'nin temel kuralları |
Bonsai Kuralları
Bütün sanatlarda olduğu gibi Bonsai sanatının da kuralları vardır. Kural kelimesi, çoğu sanatçının bonsai yaratmasını tarif etmek için kullanılacak en son kelimedir. Ama yine de bu kelime çoğu kimse tarafından kullanılır. Bu kurallar taşa kazınmış değildir ve duruma göre kırılan kurallardır. Ama bu kurallar güzel bir bonsai yaratmak için kullanılabilecek mükemmel usullerdir. Kurallar bonsaiyi öğreneler için de vazgeçilmezdir. Bu kuralların çoğu, son birkaç yüzyıllık Japon bonsai kültüründen kaynaklanır. Herhangi birisi bu kuralları izleyerek, özel bir yeteneği olmadan da düzgün bonsai yaratabilir. Elbette çok iyi bir bonsai yaratmak için kuralların yanı sıra deneyim, yetenek ve ilham gereklidir.
Gövde kuralları:
- Yükseklik, gövde kalınlığının altı katı olmalıdır.
- Gövde hafifçe izleyiciye doğru eğik olmalıdır.
- Gövde toprak seviyesinde kalınlaşıp yayılıyor olmalıdır.
- Kökler kalınlaşan gövde dibinden dışarıya doğru yayılıyor olmalıdır.
- Göze batan kökler olmamalıdır.
- Zirve izleyiciye doğru eğilmiş olmalıdır.
- Gövde yükseldikçe incelmelidir.
- Gövde kıvrımları bakış yönüne doğru uzanmamalıdır.
- Zirve, taban ile aynı yöne doğru uzanmalı, bir tür akış oluşturmalıdır.
- Ağaç yükseldikçe, kıvrımlar birbirine daha yakın olmalıdır.
- Ağacın tek bir zirvesi olmalıdır.
Dallar:
- Dallar birbiriyle veya gövde ile çapraz olmamalıdır.
- Göze batan şekilde izleme yönüne doğru uzanan dallar olmamalıdır.
- İlk dal, ağacın toplam yüksekliğinin yaklaşık yerden üçte biri seviyesinde olmalıdır.
- Takip eden dallar, önceki dal ile zirve arasındaki mesafenin üçte biri kadar üstte olmalıdır.
- Dallar gövde kıvrımlarının dışında yerleşmiş olmalıdır.
- Dal kalınlıkları, gövde ile orantılı olmalıdır. Gövdenin üçte birinden daha kalın dallar, fazla kalındır.
- Bakış yönüne doğru ilk dal bir tarafa, ikinci dal diğer tarafa, üçüncü dal arkaya doğru olmalıdır.
- Dallar birbirine paralel görünmemeli, farklı yönlere yönelmelidir.
- Dalların boyu ve kalınlığı yükseldikçe incelmelidir.
- Dallar arasında boşluklar olmalıdır.
- İlk ve ikinci dallar yarısından itibaren izleyiciyi davet edercesine ileriye doğru yönelmelidir.
- Gövde dairesi üstünde birinci, ikinci ve üçüncü dallar birbirinden 120 derece açıyla bulunmalı, üçüncü dal tam arkada bulunmamalıdır.
- Gövde boyunca bir çizgiden sadece bir dal çıkmalı, helezon gibi dizilen yada birbirine karşılık gelen dallar bulunmamalıdır.
Brent Walston'ın makalesinden alınmıştır.
|
|
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder